| วันตรุษจีน หรือ ปีใหม่จีน Chinese New Year ตรุษจีน หรือ เทศกาลฤดูใบไม้ผลิ (春节) หรือ ขึ้นปีเพาะปลูกใหม่ (农历新年) และยังรู้จักกันในนาม วันขึ้นปีใหม่ทางจันทรคติ เป็นวันขึ้นปีใหม่ตามประเพณีของชาวจีนในจีนแผ่นดินใหญ่และชาวจีนโพ้นทะเลทั่วโลก เทศกาลนี้เริ่มต้นในวันที่ 1 เดือน 1 ของปีตามจันทรคติ (正月) และสิ้นสุดในวันที่ 15 ซึ่งจะเป็นเทศกาลประดับโคมไฟ (元宵节) คืนก่อนวันตรุษจีน ตามภาษาจีนกลางเรียกว่า 除夕หมายถึงการผลัดเปลี่ยนยามค่ำคืนในวันตรุษจีนจะมีการเฉลิมฉลองทั่วโลกโดยเฉพาะชุมชนเชื้อสายจีนขนาดใหญ่ และตรุษจีนถือเป็นวันหยุดที่สำคัญมากช่วงหนึ่งของชาวจีน และยังแผ่อิทธิพลไปถึงการฉลองปีใหม่ของชนชาติที่อยู่รายรอบ เช่น ญี่ปุ่น เกาหลี เมี่ยน ม้ง มองโกเลีย เวียดนาม ทิเบต เนปาล และภูฐาน สำหรับชาวจีนที่อาศัยอยู่ต่างถิ่นกันก็จะมีประเพณีเฉลิมฉลองต่างกันไป อาหารไหว้เจ้า ของไหว้ตรุษจีน ในวันฉลองตรุษจีนอาหารจะถูกรับประทานมากกว่าวันไหนๆในปี อาหารชนิดต่างๆที่ปฏิบัติกันจนเป็นประเพณี จะถูกจัดเตรียมเพื่อญาติพี่น้องและเพื่อนฝูง รวมไปถึงคนรู้จักที่ได้เสียไปแล้ว ในวันตรุษครอบครัวชาวจีนจะทานผักที่เรียกว่า ไช่ ถึงแม้ผักชนิดต่างๆที่นำมาปรุง จะเป็นเพียงรากหรือผักที่มีลักษณะเป็นเส้นใยหลายคนก็เชื่อว่าผักต่างๆมีความหมายที่เป็นมงคลในตัวของมัน ผลไม้ไหว้วันตรุษจีน กล้วย - คนจีนแต้จิ๋วเรียกกล้วยว่า “เกงเจีย” เพื่อให้เกงไล้ หรือ “ตึงโชคเข้ามา” องุ่น -คนจีนแต้จิ๋วเรียกองุ่นว่า “พู่ท้อ” หรือเพื่อให้ “งอกงาม” ส้ม เพื่อให้โชคดี แอปเปิ้ล - คนจีนแต้จิ๋วเรียกแอปเปิ้ลว่า “ผิ่งก้วย” หรือ “เผ่งก้วย” ไหว้เพื่อให้เผ่งอัน หรือ “โชคดี” ส้ม - โชคดี สาลี่ เงินทองไหลมาเทมา เนื้อสัตว์ ไหว้วันตรุษจีน ไก่ - เพื่ออวยพรให้ก้าวหน้าในงาน เพราะไก่มีหงอนเหมือนหมวกขุนนาง และขันทุกเช้า ตับ - เพื่อให้ก้าวหน้าในงานเพราะคนจีนแต้จิ๋วเรียกตับว่า “กัว” หมู- เพื่อให้สมบูรณ์พูนสุข ปลา - เพื่ออวยพรให้เหลือกินเหลือใช้ ภาษาจีนเรียกว่า “อู่ฮื้ออู่ซึ้ง” เป็ด - เพื่อให้มีมากๆ ปลาหมึกแห้ง -เพื่อให้มีความรู้ เป็นการอวยพรให้เป็นบัณฑิต หรือผู้มีความรู้ ขนมไหว้วันตรุษจีน ขนมเข่ง คือ ความหวานชื่น ราบรื่นในชีวิต ขนมเข่งที่ใส่ในชะลอม หมายถึง ความหวานชื่นอันสมบูรณ์ ขนมถ้วยฟู คือ ความเพิ่มพูนรุ่งเรือง เฟื่องฟู ขนมเทียน คือ เป็นขนมที่ปรับปรุงขึ้นจาก ชาวจีนโพ้นแผ่นดินดัดแปลง มาจากขนมท้องถิ่นของไทย จากขนมใส่ไส้เปลี่ยนจาก แป้งข้าวเจ้าผสมกะทิ มาเป็นแป้งข้าวเหนียวแทน มีความหมายหวานชื่น ราบรื่น รูปลักษณ์เป็นกรวยแหลมมีลักษณะ เป็นมงคลเหมือนเจดีย์ ขนมสาลี่ คือ รุ่งเรือง เฟื่องฟู ซาลาเปา หรือ หมั่นโถว คือ ไหว้เพื่อให้เปาไช้ แปลว่าห่อโชค ขนมไข่ คือ ความเจริญเติบโต จันอับ (จั๋งอั๊บ) หมายถึง ปิ่นโต หมายถึงความหวาน ที่เพิ่มพูน มีความสุขตลอดไป  ตรุษจีนในประเทศไทย ชาวไทยเชื้อสายจีนจะถือประเพณีปฏิบัติอยู่ 3 วัน คือวันจ่าย วันไหว้ และวันเที่ยว • วันจ่าย คือวันก่อนวันสิ้นปี เป็นวันที่ชาวไทยเชื้อสายจีนจะต้องไปซื้ออาหารผลไม้และเครื่องเซ่นไหว้ต่างๆ ก่อนที่ร้านค้าทั้งหลายจะปิดร้านหยุดพักผ่อนยาว ในตอนค่ำจะมีการจุดธูปอัญเชิญเจ้าที่ ให้ลงมาจากสวรรค์เพื่อรับการสักการบูชาของเจ้าบ้าน หลังจากที่ได้ไหว้อัญเชิญขึ้นสวรรค์เมื่อ 4 วันที่แล้ว • วันไหว้ คือ วันสิ้นปี จะมีการไหว้ 3 ครั้ง คือ o ตอนเช้ามืดจะไหว้ "ป้ายเล่าเอี๊ย" เป็นการไหว้เทพเจ้าต่างๆ เครื่องไหว้คือ เนื้อสัตว์สามอย่าง (ซาแซ ซำเช้ง) ได้แก่ หมู เป็ด ไก่ หรือเพิ่มตับ ปลา เป็นเนื้อสัตว์ห้าอย่าง (โหงวแซ) เหล้า น้ำชา และกระดาษเงินกระดาษทอง o ตอนสาย จะไหว้ "ป้ายแป๋บ้อ" (拜父母) คือการไหว้บรรพบุรุษ พ่อแม่ญาติพี่น้องที่ถึงแก่กรรมไปแล้ว เป็นการแสดงความกตัญญูตามคติจีน การไหว้ครั้งนี้จะไหว้ไม่เ กินเที่ยง เครื่องไหว้จะประกอบด้วย ซาแซ อาหารคาวหวาน (ส่วนมากจะทำตามที่ผู้ที่ล่วงลับเคยชอบ) รวมทั้งการเผากระดาษเงินกระดาษทอง เสื้อผ้ากระดาษเพื่ออุทิศแก่ผู้ล่วงลับ หลังจากนั้น ญาติพี่น้องจะมารวมกันรับประทานอาหารที่ได้เซ่นไหว้ไปเป็นสิริมงคล และถือเป็นเวลาที่ครอบครัวหรือวงศ์ตระกูลจะรวมตัวกันได้มากที่สุด จะแลกเปลี่ยนอั่งเปาหลังจากรับประทานอาหารร่วมกันแล้ว o ตอนบ่าย จะไหว้ "ป้ายฮ่อเฮียตี๋" (拜好兄弟) เป็นการไหว้ผีพี่น้องที่ล่วงลับไปแล้ว เครื่องไหว้จะเป็นพวกขนมเข่ง ขนมเทียน เผือกเชื่อมน้ำตาล กระดาษเงินกระดาษทอง พร้อมทั้งมีการจุดประทัดเพื่อไล่สิ่งชั่วร้ายและเพื่อเป็นสิริมงคล • วันเที่ยว หรือ วันถือ คือวันขึ้นปีใหม่ เป็นวันที่หนึ่ง (初一) ของเดือนที่หนึ่งของปี วันนี้ชาวจีนจะถือธรรมเนียมโบราณที่ยังปฏิบัติสืบต่อกันมาถึงปัจจุบันคือ "ป้ายเจีย" เป็นการไหว้ขอพรและอวยพรจากญาติผู้ใหญ่และผู้ที่เคารพรัก โดยนำส้มสีทองไปมอบให้ เหตุที่ให้ส้มก็เพราะส้มออกเสียงภาษาแต้จิ๋วว่า "กิก" หรือ ภาษาฮกเกี้ยน "ก้าม"(橘) ซึ่งไปพ้องกับคำว่าความสุขหรือโชคลาภ (吉) เพราะฉะนั้นการให้ส้มจึงเหมือนนำความสุขหรือโชคลาภไปให้ จะมอบส้มจำนวน 4 ผล ห่อด้วยผ้าเช็ดหน้าของผู้ชาย เหตุที่เรียกวันนี้ว่าวันถือคือ เป็นวันที่ชาวจีนถือว่าเป็นสิริมงคล งดการทำบาป จะมีคติถือบางอย่าง เช่น ไม่พูดจาไม่ดีต่อกัน ไม่ทวงหนี้กัน ไม่จับไม้กวาด และจะแต่งกายด้วยเสื้อผ้าใหม่แล้วออกเยี่ยมอวยพรและพักผ่อนนอกบ้าน เป็นต้น  * อั่งเปา - เป็นเงินของขวัญที่มีการให้และรับในวัฒนธรรมจีน ชื่อ อั่งเป่า ภาษาจีนหมายถึง ซองสีแดง ที่มอบให้โดยมีเงินบรรจุอยู่ด้านใน นิยมมอบให้ในงานสำคัญของครอบครัว เช่น พิธีแต่งงาน หรือ วันตรุษจีน (วันปีใหม่ของจีน) โดยในวันตรุษจีนผู้ที่มีอายุสูงกว่าหรือทำงานมีเงินเดือนแล้ว จะเป็นคนให้อั่งเป่าแก่เด็กหรือญาติที่ยังไม่ได้ทำงาน สีแดง ของซองเป็นสัญลักษณ์ที่แสดงถึงความโชคดี และเงินที่บรรจุภายบางครั้งจะเป็นเลขนำโชค เช่น เลข 8 อ่านในภาษาจีนจะมีความหมายถึงความรุ่งเรือง หรือความร่ำรวย สิ่งที่ควรและไม่ควร ปฏิบัติในวันขึ้นปีใหม่ ในวันนี้ชาวจีนถือว่าเป็นสิริมงคลจะถือปฏิบัติ เช่น ไหว้เจ้า ไหว้บรรพบุรุษ และไหว้ผีไม่มีญาติ กินเจมื้อเช้า , ติดคำอวยพรปีใหม่ , ใส่เสื้อผ้าใหม่ สีสันสดใส เน้นสีแดง เพราะเป็นสีมงคล, ส้ม 4 ผล อวยพรผู้ใหญ่ งดการกระทำบางอย่าง เช่น พูดจาไม่ดี, ทวงหนี้, ไม่กวาดถูบ้าน , ไม่ร้องไห้ , ไม่ควรใช้มีดหรือกรรไกรในวันตรุษ , ไม่สระผม และ และเนื่องจากธรรมดาจะหยุดติดต่อกันถึง สี่วัน คือ ชิวอิก ถึง ชิวสี่ ส่วนใหญ่ จึงมักพาครอบครัวออกไปเที่ยวกันเพื่อผูกสัมพันธ์ในครอบครัว บางทีก็จะถือโอกาสไปไหว้เจ้าในที่ต่าง ๆ เพื่อแก้ชงในปีนั้นด้วย |