การเดินทางโดยรถไฟ
การเดินทางที่สะดวกและรวดเร็วที่สุดในประเทศญี่ปุ่นคือ การเดินทางโดยรถไฟ หลายคนที่มาประเทศญี่ปุ่นครั้งแรกคงจะต้องเคยงงกับตารางรถไฟแน่นอน ป้ายส่วนใหญ่จะเป็นอักษรคันจิยกเว้นสถานีรถไฟใหญ่ๆบางสถานีก็จะมีภาษาอังกฤษด้วย ยกตัวอย่างง่ายๆในการดูป้ายรถไฟและวิธีการซื้อตั๋วรถไฟ (แบบธรรมดา)ดังนี้
เลือกจุดหมายปลายทางที่จะไป ในตัวอย่างเลือกสถานีShinjuku （新宿）ราคา 1,320เยน
(เครื่องหมายลูกศรสีแดง หมายถึง สถานีที่เราอยู่ตรงนี้ ในตัวอย่างคือ สถานีNarita （成田）)
หลักการเบื้องต้นในการดูแผนผัง
ไม่ต้องตกใจสีเส้นต่างๆที่มีทั้งเหลือง แดง ส้ม เขียว น้ำเงิน การแบ่งสีเส้นแต่ละสายคือ การแบ่งชื่อเรียกสายรถไฟเท่านั้นเพื่อให้ง่ายต่อการดู เช่น เส้นสีเขียว (ในรูปแผนผัง)ที่เป็นวงกลมเรียกว่า สายยามาโนเตะ ชื่อสถานที่อักษรคันจิ พื้นหลังสีดำนั้น จะเป็นสถานีหลักในแต่ละจุดที่เราสามารถเปลี่ยนและต่อรถไฟได้ ควรศึกษาเส้นทางให้ดีก่อนขึ้นรถไฟว่าเส้นทางที่เราไปจะต้องต่อรถไฟที่สถานีไหนบ้าง และควรวางแผนเวลาให้ดี เผื่อเวลาสำหรับช่วงเปลี่ยนและต่อรถไฟด้วย เพราะบางชานชลาในสถานีใหญ่ๆ จะมีทางเข้าและออกหลายทางซึ่งอาจจะสับสนได้
การซื้อตั๋วรถไฟที่เครื่องขายตั๋ว
*บางสถานีวิธีการซื้อตั๋วจะแตกต่างกันบ้างเล็กน้อยแต่ส่วนใหญ่จะคล้ายๆกัน ในตัวอย่างเป็นเครื่องจำหน่ายตั๋วของ
สายรถไฟ JR
รูปตัวอย่างตั๋วของสายรถไฟ JR
28.-9.28 ปีเฮย์เซ28 (ค.ศ 2016) เดือนกันยายน วันที่ 28 (ใช้ได้วันที่ซื้อตั๋วเท่านั้น)
成田 = narita สถานีที่ขึ้นนาริตะ
東日本会社線 = higashinihon gaishasen สายJR East
1320円区間 = 1320 yen kukan ช่วง1320yenจากสถานีที่ซื้อ
小児660円 = shōni 660 yen ราคาเด็ก 660 เยน
発売当日限り有効 = hatsubai tōjitsu kagiri yūkō ใช้ได้ภายในวันที่ซื้อเท่านั้น
下車前途無効 = gesha zento mukō กรณีออกจากสถานีกลางทางแล้วไม่สามารถกลับมาใช้ได้อีก
คำศัพท์เพิ่มเติม
運賃表 = unchin hyō คือ ตารางค่าโดยสาร
JR線 = JR sen คือ สายรถไฟ JR
発売中= hatsubai chū คือ อยู่ในช่วงจำหน่าย, กำลังจำหน่าย
取り消し= torikeshi คือ ยกเลิก
定期券= tēkiken คือ ตั๋วเดือน
Suica の購入= Suica no kōnyū คือ ซื้อตั๋วสำหรับตั๋ว Suica
チャージ（入金）= chāji (nyūkin) คือ เติมเงิน
グリーン券= gurīn ken คือ ตั๋วสำหรับที่นั่ง Green car
特急券= tokkyū ken คือ ตั๋วรถไฟด่วนพิเศษ
指定席= shitē seki คือ ที่นั่งที่ระบุเลขหมายที่ไว้ให้จอง
自由席= jiyū seki คือ ที่นั่งแบบไม่ระบุหมายเลข
改札口= kaisatsu guchi คือ ช่องตรวจตั๋วก่อนเข้าสถานี
Suica คือ บัตรเติมเงินใช้ขึ้นรถไฟใช้ได้ทั้งบนดิน,ใต้ดิน และรถบัส
ในช่วงเวลาเร่งด่วนเราสามารถเลือกจองที่นั่งบนรถไฟได้ เรียกว่า Green car (グリーン車= gurīnsha) และส่วนใหญ่ตามเมืองใหญ่ๆ เช่น โตเกียว โอซาก้า รถไฟบางขบวนจะจำกัดการขึ้นเฉพาะผู้หญิง (女性専用車= josē senyōsha)ก็มี ขอให้ดูป้ายดีๆก่อนขึ้น
สิ่งสำคัญที่สุดในการขึ้นรถไฟคือ การมีมารยาทในที่สาธารณะ เช่น การเข้าคิว การให้คนในรถไฟออกก่อนแล้วค่อยขึ้น การไม่คุยเสียงดังบนรถไฟ รวมถึงการปิดเสียงมือถือทุกครั้งในขณะอยู่บนรถไฟ การสละที่นั่งให้คนท้อง คนชรา และคนพิการ (優先席 = yūsenseki) สามารถสังเกตได้จากสีเบาะที่นั่ง ป้าย หรือสัญลักษณ์ที่เบาะ รถไฟบางขบวนที่ต้องนั่งยาวๆสามารถรับประทานอาหารได้ เช่น รถไฟShinkansen
(新幹線) สังเกตได้ง่ายจากเบาะที่นั่งจะมีถาดและที่ใส่แก้วน้ำที่หลังเบาะด้านหน้าแต่บางขบวนก็ห้ามรับประทานอาหาร โปรดสังเกตป้ายให้ดี
นอกจากนี้ ในสถานีรถไฟญี่ปุ่นบางสถานีมีบริการล๊อคเกอร์ฝากกระเป๋าแบบหยอดเหรียญ (コインロッカー = koin rokkā)ให้ด้วย สำหรับนักท่องเที่ยวที่ต้องการฝากกระเป๋า หรือ คนไหนที่อยากจะไปชอปปิ้งแบบตัวเบาๆไม่ต้องถือสัมภาระให้หนักก็สามารถใช้บริการได้
ค่าบริการประมาณ 300 เยนขึ้นไป ขึ้นอยู่กับสถานีและขนาดของตู้ฝาก อย่าลืมดูเงื่อนไข การฝากด้วย เช่น ฝากได้ถึงกี่โมง เป็นต้น