โรงเรียนสอนภาษาญี่ปุ่น โรงเรียนสอนภาษาจีน แนวใหม่ เจซีซี
5.1 การใช้รูปประโยคบอกเล่า ปฏิเสธ และคำถาม
 



 
               รูปประโยคในภาษาญี่ปุน มีความเหมือนกับภาษาอื่น ๆ ทั่วไป คือมีทั้งประโยคบอกเล่า ประโยคปฏิเสธ และประโยคคำถาม ซึ่งแต่ละรูปแบบมีหลักการใช้ดังต่อไปนี้

5.1.1 รูปประโยคบอกเล่า

            รูปประโยคบอกเล่าของภาษาญี่ปุ่นนั้น จะใช้เพื่อบอกเรื่องราวหรือสิ่งต่างๆ โดยประโยคบอกเล่าในเบื้องต้นมักจะลงท้ายด้วยคำว่า です(desu) และ ます(masu) ซึ่งทั้งสองคำมีวิธีการใช้ คือ
ですจะใช้ต่อท้ายคำนาม เพื่อการวินิจฉัย ลงความเห็นชี้ขาด
です แสดงการพูดที่สุภาพของผู้พูดต่อผู้ฟัง
です จะเปลี่ยนรูปเมื่ออยู่ใน じゃありません   หรือเมื่ออยู่ในรูปประโยค でいた
 
เช่น       わたしは エンジニアです
watashi wa enjinia desu.
ผม/ดิฉันเป็นวิศวกร
คำกริยารูป         ます      ทำหน้าที่เป็นภาคแสดง และเป็นภาษาสุภาพที่ผู้พูดพูดกับผู้ฟัง
ます เป็นคำต่อท้ายคำกริยาที่แสดงการกระทำที่เกิดขึ้นในอนาคต หรือการกระทำที่ทำ
     เป็นประจำ หรือข้อเท็จจริง
เช่น       わたしは まいにち べんきょうします
       wahashi wa mainichi benkyoshimasu.
            ผม/ดิฉัน เรียนหนังสือทุกวัน
***わたし = ฉัน
    エンジニア = วิศวกร
    まいにち = ทุกวัน
    べんきょうします = เรียน


5.1.2 รูปประโยคปฏิเสธ

        รูปประโยคปฏิเสธในภาษาญี่ปุ่นจะแบ่งแยกตามรูปแบบการใช้ได้ 2 แบบ เหมือนรูปประโยคบอกเล่าคือ ประโยคปฏิเสธที่ลงท้ายด้วยคำนาม และประโยคปฏิเสธที่ลงท้ายด้วยคำกริยาじゃありません เป็นรูปปฏิเสธของ です และเป็นรูปที่ใช้พูดในชีวิตประจำวันโดยจะใช้ต่อท้ายคำนาม เวลาใช้จะตัดคำว่า です ทิ้งแล้วเปลี่ยนเป็นคำว่า じゃ ありませんแต่ในภาษาเขียนหรือในการกล่าวสุนทรพจน์จะใช้รูปสุภาพคือ では ありません
เช่น       やまださんは がくせいじゃ ありません
Yamada-san wa gakusei ja arimasen
คุณยามาดะไม่ใช่นักเรียน
ませんเป็นรูปปฏิเสธของ ます โดยจะใช้ต่อท้ายคำกริยา เวลาใช้จะตัด すทิ้งแล้วเติมคำว่า せん ลงไป
เช่น      わたしは ごはん を たべません。(มาจาก たべます)
            watashi wa gohan o tabemasen.
            ฉันยังไม่ได้กินข้าว
***がくせい แปลว่า นักเรียน
    ごはん = ข้าว
    たべます = กิน


5.1.3 รูปประโยคคำถาม

               คำช่วย か ใช้เมื่อผู้พูดมีความรู้สึกไม่แน่ใจ หรือมีความรู้สึกสงสัย ฯลฯ か จะเป็นคำช่วยที่ใช้เติมข้างหลังประโยคบอกเล่า หรือประโยคิเสธ เพื่อทำให้ระโยคนั้นเป็นประโยคคำถาม โดยให้ออกเสียงเป็นเสียงสูงที่ท้ายประโยค
            ในการตอบระโยคคำถามให้เลือกใช้ ครับ/ค่ะ หรือ เปล่าครับ /ค่ะ ไม่ใช่ครับ/ค่ะ ดังที่ได้กล่าวมาแล้ว
ถ้าใช้ が ไว้ข้างหลังประโยคจะทำให้ประโยคนั้นเป็นรูปคำถาม ลำดับคำในประโยคจะไม่เปลี่ยนแปลง ใช้เมื่อต้องการย้ำให้แน่ใจถึงเนื้อหาในประโยค หาถูกต้องจะตอบรับด้วย はい (hai) และหากไม่ถูกต้องจะตอบปฏิเสธด้วย いいえ (iie)
เช่น      しずかさんは アメリカじんですか。       

            shizukasan wa amerikajin desu ka?
            คุณชิซึกะเป็นชาวอเมริกันใช่ไหม
  ....はい、アメリカじんです。             
            ....hai, amerikajindesu.
            ....ค่ะ เป็นชาวอเมริกัน
 
しずかさん は せんせいですか。       
 shizukasan wa sensei desu ka?
คุณชิซึกะเป็นครูใช่ไหม
....いいえ、せんせいじゃ ありません。
....iie, sensei ja arimasen
....เปล่าค่ะ ไม่ได้เป็นครู
 
すずきさんは ごはん を たべますか
suzukisan  wa gohan o tabemasu ka?
คุณซูซุกิกินข้าวไหม
 
            ประโยคคำถามที่มีคำแสดงคำถาม วางคำแสดงคำถามไว้ที่ใดก็ได้ตามแต่งจุดประสงค์ที่ต้องการถาม ลำดับคำในประโยคจะไม่เปลี่ยนลงและเติม か เข้าข้างหลังประโยค
เช่น      あの ひとは どなたです
            ano hito wa donata desu ka?
            คุณคนนั้นคือใคร
 ....「あの ひとは」 たなかさんです。
...[ano hito wa] tanakasan desu.
 ...คุณคนนั้นคือคุณทานากะ
***アメリカ แปลว่า ประเทศอเมริกา
    じん แปลว่า ชาว
    せんせい แปลว่า คุณครู
    あなた = คุณ
    あの ひと = คนนั้น
    どなた = ใคร